Οι στρατεύσιμοι που καλούνται για κατάταξη, εξετάζονται από την Επιτροπή Κατάταξης του Κέντρου Κατάταξης, την Επιτροπή Εξέτασης Σωματικής Ικανότητας (ΕΕΣΙ) ή την Επιτροπή Εξέτασης Ψυχικής Ικανότητας (ΕΕΨΙ) που παραπέμπονται από αυτή, προκειμένου να διαπιστωθεί η ικανότητά τους για εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων. Όσοι είναι απόλυτα υγιείς και ικανοί να εκπληρώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις εντάσσονται στην πρώτη κατηγορία σωματικής ικανότητας (Ι/1), ενώ αυτοί που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, που ωστόσο δεν τους εμποδίζουν να εκπληρώσουν τη θητεία τους εντάσσονται στη δεύτερη (Ι/2), τρίτη (Ι/3) ή τέταρτη (Ι/4) κατηγορία σωματικής ικανότητας, ανάλογα προς τη σοβαρότητα της κατάστασης τους. Για συγκεκριμένες παθήσεις που προβλέπονται στον πίνακα νοσημάτων, παθήσεων και βλαβών της υγείας δύναται ο εθνοφρουρός να κριθεί ικανός εκπλήρωσης ειδικής στρατιωτικής θητείας (ΕΣΘ). Όποιοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα υγείας που καθιστά την εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων προσωρινά αδύνατη, λαμβάνουν αναβολή υγείας μέχρι δύο έτη συνολικά, η οποία χορηγείται τμηματικά, κατά έτος ή εξάμηνο ή τρίμηνο. Τέλος όποιοι αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υγείας που δεν τους επιτρέπει να εκπληρώσουν τη θητεία τους αλλά επιβάλλει την απόλυσή τους, κρίνονται ακατάλληλοι για στράτευση (Ι/5) και απολύονται άμεσα λαμβάνοντας αναλόγως της κρίσης τους, προσωρινό ή οριστικό απολυτηρίου ακαταλλήλου για στράτευση. Όσοι λαμβάνουν προσωρινό απολυτήριο ακαταλλήλου για στράτευση παραπέμπονται, μια φορά κατ’ έτος, για επανεξέταση της σωματικής τους ικανότητας, μέχρι τη συμπλήρωση του τεσσαρακοστού (40ου) έτους της ηλικίας τους σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στην υπ’ αρ. 20/26 Σεπ 2012/Απόφαση ΥΠΑΜ που εκδόθηκε δυνάμει του άρθρο 41 (2) (γ) του περί Εθνικής Φρουράς Νόμου.